Pochówki ofiar zbrodni komunistycznych na terenie Bielska Podlaskiego

^{Zespół naukowców prowadzący badania. Od lewej siedzą: dr Jarosław Piątek (na widowni), Zbigniew Kulikowski,
dr Marcin Zwolski, dr Iwona Teul, Adam Falis. Po prawej odwrócony tyłem ks. kanonik Zbigniew Domirski}

Badania prowadzone pod nadzorem prokuratora IPN przeprowadzono w latach 2015-2017. Objęły one początkowo dziedzińce i budynki na terenie klasztoru pokarmelickiego, gdzie odnaleziono szczątki sześciu osób. Na skutek pozyskanych informacji teren badań archeologicznych rozszerzono także o obszar położony naprzeciwko klasztoru przy ul. Dąbrowskiego obok znajdujących się tam garaży, gdzie odkryto jamy grobowe zawierające dalsze kompletne szkielety oraz zbiorowiska luźnych kości. Szczątki ofiar zakatowanych przez funkcjonariuszy UBP wykopano także na znajdującej się na cmentarzu prawosławnym kwaterze. W trakcie badań historycznych zespół badaczy stwierdził, iż pochówków zamordowanych członków podziemia niepodległościowego dokonywano też na znajdujących się na uroczysku Osuszek w Lesie Pilickim mogiłach ofiar zbrodni niemieckich z lat 1941-1944.

– W sumie z całą pewnością możemy mówić o co najmniej 60 ofiarach zamordowanych i zakatowanych przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w Bielsku Podlaskim – mówił dr Zwolski. Z badań wynika jednak, że ta liczba może być trzycyfrowa.

Do tej pory zidentyfikowano jedną osobę, której szkielet odnaleziono na cmentarzu prawosławnym. Był to mieszkający w Boćkach Józef Niechoda, żołnierz Wojska Polskiego, aresztowany i zamordowany przez UB w grudniu 1949 r. Zakatowano go podczas ciężkiego śledztwa, bijąc go kijem, kolbą karabinu i gumową pałką po całym ciele.

^{Fragmenty wystawy poświęconej ofiarom zbrodni komunistycznych
i badaniom genetycznym PBGOT}

Podczas konferencji stwierdzono, iż od mieszkańców Bielska Podlaskiego napływają informacje o możliwych innych miejscach pochówków ofiar represji komunistycznych. Zostaną one w przyszłości poddane kolejnym badaniom. Takim miejscem może być np. teren położony na północ od stawów parafii rzymskokatolickiej Narodzenia NMP i św. Mikołaja, gdzie w okresie działalności PUBP w latach 1944-56 praktycznie nie było zabudowy.

^{Wewnętrzny dziedziniec klasztoru pokarmelickiego – miejsce znalezienia szczątków ofiar funkcjonariuszy PUBP}

Przedstawiciel Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów dr Piątek zaapelował, aby osoby zainteresowane losem swoich bliskich zaginionych lub zamordowanych w czasie II wojny światowej oraz latach powojennych, dokonywali zgłoszeń w celu pobrania od nich materiału genetycznego. Może to ułatwić identyfikację odnalezionych bezimiennych szczątków. Zgłoszeń należy dokonywać dzwoniąc pod numer 91 484 98 73 lub wysyłając wiadomość e-mail na adres pbgotpum@sci.pum.edu.pl.

Konferencji towarzyszyła wystawa Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, którą do 10 grudnia br. można oglądać w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Bielsku Podlaskim przy ul. 11 Listopada 4.

_pd