Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych

Z okazji Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych pracownicy Starostwa Powiatowego
w Bielsku Podlaskim zapalili znicz pod pomnikiem Niepodległości Polski

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustawą z dnia 3 lutego 2011 r. postanowił o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, który przypada 1 marca. Data to nieprzypadkowa, wiąże się bowiem z egzekucją siedmiu członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukasza Cieplińskiego, Mieczysława Kawalca, Józefa Batorego, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Rzepki, dokonanej w 1951 roku przez komunistycznych oprawców.

Na terenie obecnego powiatu bielskiego w latach 1944-1947 działało kilka ugrupowań niepodległościowych. Największą z nich niewątpliwie była Armia Krajowa, której strukturami na tym terenie dowodzili komendanci obwodu: por. Ludgard Minakowski „Kmicic”, a od stycznia 1945 r. por. Jan Trusiak „Korycki”. Szacuje się, że w szeregach AK walczyło tu ok. 2 tys. żołnierzy. Szczególną sławą w historii zbrojnego podziemia niepodległościowego zapisała się V Wileńska Brygada AK pod dowództwem mjra Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Dużą aktywność bojową prowadziły oddziały Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), liczące blisko 1000 żołnierzy. Działały one pod dowództwem oficerów „Tatara” i „Rekina”. Obecne były także inne mniejsze organizacje, takie jak Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW), Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW) oraz Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN).

Liczne wystąpienia zbrojne oddziałów partyzanckich spowodowały nasilone represje. W roku 1944 z oddziałami podziemia zbrojnego w powiecie bielskim walczyły trzy bataliony Ludowego Wojska Polskiego, wspierane przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa i Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej. Za tym wszystkim stały także Komendantury Wojenne Armii Czerwonej i sowieckie oddziały NKWD. W roku 1945 na teren powiatu przybyły pododdziały 4. samodzielnego batalionu operacyjnego Wojsk Wewnętrznych, 9. i 11. pułków KBW oraz 1. Praskiego Pułku Piechoty, wsparte przez znaczne siły NKWD. Siły te pacyfikowały teren powiatu paląc gospodarstwa i wsie, dokonując aresztowań wśród ludności cywilnej sprzyjającej podziemiu niepodległościowemu, organizując obławy na oddziały partyzanckie.

Oddziały zbrojnego podziemia niepodległościowego działały na terenie powiatu bielskiego aż do 1952 r.