Konsolidacja oświaty w powiecie bielskim

Proces zmian w oświacie trwa od lat i jest przedmiotem stałego zainteresowania władz Powiatu. Pierwsze i najdalej idące decyzje z tym związane zapadały w roku 2007 i dotyczyły przekazania Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi szkół wchodzących w skład Zespołu Szkół Rolniczych im. Krzysztofa Kluka w Rudce oraz rozwiązania Zespołu Szkół nr 2 i włączenia szkół wchodzących w jego skład do Zespołu Szkół nr 1 im. Marszałka Józefa Klemensa Piłsudskiego w Bielsku Podlaskim. Ta druga decyzja wzbudziła duże emocje i kontrowersje w społeczeństwie, jednak z perspektywy czasu okazała się być nadzwyczaj trafna i przewidująca. Zainteresowania młodzieży wówczas były bowiem dalekie od kształcenia budowlanego, powoli odwracały się także od kierunków mechanicznych. W efekcie obie szkoły – budowlana (ZS nr 2) i mechaniczna (ZS nr 1), gdyby funkcjonowały do dziś, borykałyby się z ogromnymi problemami z naborem uczniów, co przy narastającym niżu demograficznym doprowadziłoby do ich upadku i konieczności dokonywania zwolnień nauczycieli. Włączenie szkół budowlanych do ZS nr 1 zapewniło tej ostatniej możliwość rozkwitu i pewny nabór uczniów, a obecne zainteresowanie władz oświatowych wszystkich szczebli rozwojem szkolnictwa zawodowego rokuje jak najlepsze perspektywy dla działalności tejże szkoły.

Kolejną trudną i ważną decyzją była likwidacja bursy szkolnej, co nastąpiło w roku 2009. O tym kroku również zadecydował brak zainteresowania młodzieży możliwością zamieszkania w niej. Placówka dysponująca 500 miejscami w latach poprzedzających likwidację gościła średnio 61 uczniów rocznie, przez co drastycznie rosły koszty prowadzenia obiektu. Po zakończeniu działalności bursy uczniom zamiejscowym udostępniono do zamieszkania internat Zespołu Szkół nr 4 przy ul. Hołowieskiej.

Od kilku już lat ważyły się dalsze losy powiatowej oświaty. Przedmiotem wnikliwej analizy poddano nabór uczniów, bieżące funkcjonowanie i perspektywy rozwoju szkół podległych Powiatowi, na tle zachodzących przemian demograficznych i systemowych. Wątpliwości nie było przy podjęciu decyzji dotyczącej likwidacji Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej wchodzącej w skład Zespołu Szkół Specjalnych im. Jana Pawła II w Bielsku Podlaskim, gdzie od roku 2012 nie było naboru uczniów, a ostatni rocznik zakończył naukę w roku szkolnym 2011/2012. Do tego stanu przyczynił się fakt, iż absolwenci gimnazjum specjalnego oraz absolwenci gimnazjów Powiatu Bielskiego z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, mieli możliwość kontynuacji nauki w szkołach ogólnodostępnych.

Trudnym, ale głęboko przemyślanym krokiem jest również rozwiązanie Zespołu Szkół nr 3 im. Władysława Stanisława Reymonta w Bielsku Podlaskim. Tu również u podstaw decyzji leżała zbyt mała liczba młodzieży uczącej się w Technikum nr 3 oraz brak naboru uczniów do klas pierwszych III Liceum Ogólnokształcącego począwszy od 1 września 2012 r. Było to związane z postępującym niżem demograficznym i systematycznym spadkiem liczby młodzieży w szkołach ponadgimnazjalnych, stąd konieczność zmiany sieci szkół ponadgimnazjalnych i dostosowanie jej do liczby młodzieży oraz zapotrzebowania rynku pracy.

Prognozy demograficzne potwierdzają tendencję malejącą i wskazują, iż liczba uczniów przyjętych do szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2016/2017 zmniejszy się o ok. 43 osoby w porównaniu z rokiem 2015/2016. Z analizy urodzeń dzieci w powiecie bielskim wynika, iż utrzymuje się tendencja spadkowa. W roku 1999 w naszym powiecie urodziło się 595 dzieci, z czego do szkół ponadgimnazjalnych w roku 2015 przyjęto 389 uczniów, natomiast w roku 2013 liczba urodzeń wyniosła 500 dzieci. Trafią one do szkół ponadgimnazjalnych w roku 2029. W żadnym roku pomiędzy latami 1999 a 2013 nie odnotowano wzrostu liczby urodzeń.

Sieć szkół ponadgimnazjalnych jest zbyt rozbudowana w stosunku do liczby młodzieży, która podejmie naukę na poziomie ponadgimnazjalnym w przyszłych latach, dlatego nie jest zasadne utrzymywanie placówki z niskim stopniem zmianowości 0,38 (osiem oddziałów w roku szkolnym 2015/2016 na 21 pomieszczeń dydaktycznych).

Uczniowie, którzy nie ukończyli jeszcze nauki w ZS nr 3, będą mieli możliwość kontynuowania nauki w Zespole Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim, który posiada bardzo dobrą bazę dydaktyczną, sportową oraz socjalną. Zatrudnienie znajdzie też tam większość nauczycieli, którzy nie mają możliwości skorzystania ze świadczeń przedemerytalnych i emerytalnych (pracę utraci tylko jeden nauczyciel). Należy przy tym wspomnieć, iż w przypadku pozostawienia ZS nr 3 do dalszego funkcjonowania, pracę straciłoby wielu nauczycieli, gdyż w roku bieżącym odchodzą ze szkoły trzy oddziały uczniów, natomiast w roku biegłym udało się dokonać naboru do jednego oddziału, co prawdopodobnie mogłoby powtórzyć się w roku bieżącym. Wymusiłoby to na dyrekcji szkoły dokonywanie zwolnień wśród kadry pedagogicznej.

Władze Powiatu w ten sposób dążą do ukształtowania kilku silnych ośrodków edukacyjnych o odrębnym charakterze, umożliwiając im zarówno niezbędny napływ uczniów, wsparcie finansowe oraz zapewnienie możliwości dalszego rozwoju i podniesienia atrakcyjności oferowanych młodzieży kierunków kształcenia. W sieci szkół pozostaną więc dwa licea ogólnokształcące, których funkcjonowanie wydaje się być nie zagrożone, placówka o charakterze budowlano-mechanicznym (ZS nr 1) posiadająca ogromny potencjał i dalsze możliwości dynamicznego rozwoju oraz dotychczasowy Zespół Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej, który zostanie przekształcony w ośrodek edukacji o charakterze logistycznym. Taki kształt sieci szkół i systemu edukacji w powiecie bielskim z pewnością zagwarantuje placówkom oświaty nie tylko możliwość bezpiecznego funkcjonowania w najbliższych latach, ale też daje im szanse na rozwój i wsparcie ze strony administracji rządowej i samorządu powiatowego.

_pd